زالو کرمی است از گروه نرم تنان، عمدتا آبزی و برخی خاکزی هستند. تاکنون ۶۵۰ گونه زالو شناسایی شده که تنها ۱۵ گونه آن کاربرد پزشکی دارند. از این بین Medical leech یا زالوی پزشکی، گونه ای است که بیشترین استفاده را در طب پزشکی دارد.

تاریخچه زالودرمانی

سابقه زالودرمانی به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد در مصر باستان برمی گردد و در کشور ما، اطبای بزرگی چون رازی، ابن سینا و جرجانی این روش را تأیید و تشریح کرده اند. در حال حاضر، در کلینیک های معتبر کشورهایی مانند آمریکا، آلمان، انگلیس، روسیه، چین، هند، ترکیه، اوکراین و بسیاری از کشورهای دیگر از زالو به طور گسترده و رسمی در مقاصد طبی استفاده می شود. روسیه و انگلیس از صادرات زالو سالیانه میلیون ها دلار درآمد دارند. و این در حالی است که مرغوب ترین زالوی طبی، یعنی زالوی شرقی یا پارسی (Hirudo medicinalis orientalis) به راحتی در ایران قابل تکثیر است.

امروزه در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی زالو درمانی به عنوان یک روش درمان با ارزش به منظور مداوای بسیاری از امراض و بیماری ها رایج می باشد. اگرچه باید اذعان داشت که کشور ایران در طول تاریخ در این خصوص پیشتاز و پیشرو بوده و به نوعی مبدع این روش درمانی است. اما حسرت و حرمان از اینکه کمترین بهره را ازاین شیوه برده است.

زالو درمانی در طب مدرن با اشتباهات و مشکلاتی در درمان توام است چرا که در طب مدرن اقدامات زمینه ای که مربوط به شناخت مزاج و اصلاح طبع می باشد و موجب پاک شدن بدن از اخلاط فاسد می گردد انجام نشده و تجویز زالو درمانی فاقد نتیجه مؤثر بوده و چه بسا عواقب و عوارضی نیز بدنبال دارد.

روش کار زالو

زالو، خون آلوده و فاقد اکسیژن را از عمق بدن خارج و همزمان، بزاق خود را که حاوی ماده ضدانعقادی هیرودین و بیش از ۱۰۰ نوع ماده فعال دیگر است به بدن تزریق می کند؛ یعنی دو عمل تصفیه و ترقیق خون را همزمان انجام می دهد. این سالم سازی خون، به کنترل عفونت ها، عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن و افزایش اکسیژن رسانی به بافت ها منجر می شود. بزاق زالو دارای خاصیت بی حس کنندگی و ضد درد، گشاد کنندگی عروق، آنتی بیوتیکی و خاصیت ضدالتهابی و ضد انعقادی می باشد.

موارد استفاده از زالو درمانی در بیماری های مختلف

۱- پیوند عضو

۲- جراحی پلاستیک

٣- ملانوم بدخیم

۴- بیماری های پوست و مو (بدرنگی پوست صورت و لب ها، آکنه، اگزما، چین و چروک، جوش صورت، دمل، زگیل)

۵- بیماری های استخوان و مفاصل (آرتروز، روماتیسم مفصلی، آرتریت روماتوئید، نقرس، خارپاشنه، اسپاسم عضلات)

۶- صدمات (هماتوم، کشیدگی)

Y- بیماری های گوش (صدای گوش، وزوز و عفونت گوش)

۸- بیماری های چشم (گل مژه، آب مروارید، آب سیاه، ضعف بینایی)

۹- بیماری های بینی کاهش یا عدم حس بویایی، خشکی بینی)

۱۰- بیماری های دهان و دندان (آفت دهان، عفونت لثه، گرفتگی صدا، لكنت صدا)

۱۱- بیماری های قلب و عروقی (آنژین صدری، سکته قلبی، DVT تپش قلب، گرفتگی عروق، فشار خون، واریس پا، فیل پا)

۱۲- بیماری های مغزواعصاب (CVA سکته مغزی، ام اس، سردرد، میگرن، سینوزیت، آلزایمر، پارکینسون، لقوه ولرزش، صرع، تشنج، CP فلج مغزی، تومور مغزی، سیاتالژی

۱۳- بیماری های تنفسی (درد سینه، آسم)

۱۴- سیروز کبدی، یرقان و دیابت

۱۵- بیماری های مردان و زنان (بواسیر، شقاق و فیستول مقعدی سینوس پاپلونیدال، پروستاتیت، نعوذ نامناسب، ضعف قوای جنسی، واریکوسل، پریود دردناک، گرفتگی عروق تناسلی، سقط جنین، نازایی و ....)

موارد منع زالو درمانی

مهم ترین موارد منع استفاده از زالو درمانی عبارتنداز:

بیماران دچار هموفیلی یا کسانی که مشکل انعقادی دارند.

افراد دچار کم خونی های شدید یا لاغری و ضعف مفرط.

مصرف کنندگان داروهای ضدانعقادی (فقط وارفارین با زالواندازی تداخل دارد که برای رفع مشکل می توان ۳ روز قبل و بعد از زالواندازی مصرف آن را قطع کرد).

کسانی که سابقه تشکیل اسکارهای شدید و کلویید (گوشت اضافه) در محل زخم خود دارند.

افراد دارای سابقه آلرژی های شدید

نکات مهم و قابل توجه قبل از زالو درمانی

۱- بهتر است قبل از زالو اندازی از داروهای گیاهی، بادکش، حجامت و فصد برای پاکسازی بهره ببریم.

۲- از ترس، استرس و اضطراب و هیجان زیاد اجتناب شود.

٣- قبل از درمان، محل را با آب فراوان بشوییم (زالو به بوی عرق، صابون ، ادکلن عطر، مواد آرایشی، بتادین، الکل و ساولن حساس است).

۴- از مصرف رقیق کننده نظیر: آسپرین، وارفارین، دی پریدامول در ۳ تا ۴ روز قبل و ۲ تا ۳ روز بعد از زالو اندازی اجتناب شود.

۵- استحمام طولانی قبل از زالو اندازی مناسب نیست.

۶- از ۱۲ ساعت قبل از زالو اندازی از رابطه زناشویی پرهیز شود.

۷- موهای موضع درمان کاملا پاکسازی و تراشیده شود.

٨- از زالو اندازی در حالت ضعف و بیحالی، گرسنگی، تشنگی، کم خوابی و ایام عادت ماهیانه پرهیز شود.

۹- لباس های گشاد و راحت برای موضع درمان پوشیده شود.

۱۰- در صورت تلخی و خشکی دهان قبل از زالو اندازی از رب انار و آلو استفاده شود.

۱۱- در صورت ابتلا به بیماری های خونی و انعقادی، اسهال، ادرار زیاد، تعریق فراوان و استفراغ قبل از زالو اندازی اطلاع دهید.

۱۲- از مصرف غذاهای سرد تا ۸ ساعت قبل از زالو اندازی اجتناب کنید.

۱۳- مصرف رب و آب انار به همراه گلاب (۶ واحد آب انار +۱ واحد گلاب) و مسهل ها و منضج های گیاهی قبل از زالو اندازی توصیه میگردد.

برای نتیجه گیری بهتر در درمان و پیشگیری از عوارض ناخواسته حتماً به مراکز تخصصی در این زمینه مراجعه کنید.

توصیه های بعد از زالودرمانی

۱- از شستن موضع درمان، تا ۴۸ ساعت پرهیز گردد.

۲- تعویض پانسمان پس از ۲ ساعت باید انجام شود و پس از آن از خاراندن محل زخم و کندن دلمه زخم اجتناب کرد. در صورت حساسیت و خارش شدید، می توان از پماد کالاندولا یا داروهای ضد خارش خوراکی (آنتی هیستامین ها) استفاده کرد.

۳- تا ۶ ساعت از خواب پرهیز وتا ۲۶ساعت ازجماع اجتناب شود.

۴- خونریزی محل گزش زالو، می تواند تا ۲۶ ساعت ادامه یابد ولی در صورت خونریزی بسیار شدید به پزشک مراجعه گردد.

٥- اندکی تورم، گرمی، سرخی و احساس ضربان، افت فشار خون، کبودی یا خونابه پس از زالودرمانی طبیعی است.

۶- استراحت فیزیکی و فکری (پرهیز از تنش، مطالعه، تلویزیون، مهمانی، سرپا بودن زیاد، استحمام طولانی، هوای سرد و ...) تا ۸ ساعت پس از زالو اندازی توصیه می گردد.

۷- از مصرف آب سرد، جگر و قلوه، گرمی جات، همچنین آب قند، عسل، انواع مربا، خرما و ادویه تا ۴۸ ساعت پرهیز گردد. (افرادی که دچار ضعف یا افت فشار شده اند مستثنی هستند).

۸- مصرف شربت گلاب با عسل یا آب انار و نیز غذاهای معتدل کرفس، جو، آبگوشت، شیربرنج، سوپ جو مناسب می باشد.

۹- برای رفع سریع جای زخم، استفاده موضعی از روغن بادام تلخ و یا سایر روغنهای تجویزی پزشک توصیه می گردد.

۱۰- در زالو درمانی پشت گوش، درصورت ورم و دردناکی غدد لنفاوی استفاده از کمپرس حوله گرم تا چند روز مناسب است.

۱۱- در زالو درمانی پا، تا ۳ روز، هر روز حداقل ۴ ساعت (۲ ساعت صبح، ۲ ساعت بعدازظهر) پاها را بالاتر از سطح بدن نگه دارید. موقع خواب نیز باید یک بالش زیر پا قرار گیرد. در صورت ورم کردن پا، روزی ۴ بار و هر بار چند مرتبه، روی محل حوله گرم قرار داده شود.

خطر زالو درمانی در مراکز غیرقانونی

متأسفانه افراد و مراکز زیادی، بدون بررسی کامل و علمی، اقدام به زالو اندازی می کنند و بیمار را با مشکلات بعدی مواجه می کنند. کادر متخصص پزشکی و کارشناسان با تجربه در مرکز زالو درمانی پارسیان با لحاظ آخرين پژوهش های علمی در زمینه زالو درمانی، مشاورانی مطمئن برای این موضوع می باشند.

۱-زالوهای غیر بهداشتی و قرنطینه نشده، می تواند موجب انتقال بیماری های متعدد گردد.

۲-عدم رعایت اصول علمی و بهداشتی ممکن است انتقال بیماری هایی نظیر هپاتیت را در پی داشته باشد.

۳-نداشتن تخصص در نحوه به کارگیری زالو از جمله تعداد اندازه و ... می تواند موجب آسیب در کوتاه مدت و دراز مدت شود.

۴- سهل انگاری ممنوع! زالو درمانی با مبالغ اندک و غیرمنطقی، نباید موجب مراجعه شخص به مراکز و افراد غیرمتخصص شود.